W poprzedniej części omówiliśmy szczegółowo zagadnienia klasyfikacyjne, związane z kuchenkami wolnostojącymi. Poszczególny typy kuchenek bowiem dają użytkownikowi różne możliwości a niekiedy ich montaż wymaga konkretnych rozwiązań. Przyjrzyjmy się zatem praktycznym aspektom montowania i użytkowania różnych typów kuchenek.
Podłączenie urządzenia
W zależności od rodzaju kuchenki, a głównie płyty, urządzenie może wymagać odpowiedniego podłączenia. Najmniej kłopotliwe są chyba modele gazowe oraz gazowo-elektryczne. Warto jednak pamiętać, że wymagają one atestowanych węży, złączy oraz innych elementów służących do podłączenia. Jeśli korzysta się z gazu miejskiego, najlepiej zlecić podłączenie fachowcom. Można to zrobić samodzielnie, jednak odbioru zawsze musi dokonać osoba uprawniona. W przypadku kuchni elektrycznych, wymogiem jest podłączenie jej do gniazda trójfazowego, czyli 400 V. Wynika to z dużego poboru energii. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, każde nowo budowane mieszkanie musi być wyposażone w takie właśnie gniazdo. Niestety dawniej nie było takiego wymogu, dlatego w starszych mieszkaniach może się zdarzyć, że go nie będzie. Jeśli w mieszkaniu nie ma możliwości podłączenia do gniazda o wyższej mocy, można zdecydować się na model kuchenki, którą można przystosować do zasilania prądem jednofazowym (takie ma w ofercie choćby Amica).
Co w piekarniku, co na płycie
Kuchnia wolnostojąca to połączenie dwóch różnych urządzeń: piekarnika oraz płyty. Można je kupić oddzielnie, ale wybór kuchni jest bardziej praktyczny. Warto zwrócić uwagę na rozwiązania piekarnika oraz płyty.
Na rynku spotkać można kuchenki z trzema typami płyt:
- gazowymi
- elektrycznymi
- kombinowanymi.
Poniżej omówimy ich wady i zalety.
Płyta gazowa jest w zasadzie klasykiem, spotykanym w wielu domach. Gotowanie na gazie uznawane jest za najtańsze, i być może dlatego właśnie ten rodzaj płyty jest najczęściej wybierany. Dochodzą do tego oczywiście także indywidualne przyzwyczajenia i pewien sentyment, związany z widokiem płomienia. Wiele osób jest w stanie przyznać, że jest to jeden z głównych powodów, dla których wybrali właśnie płytę gazową. Zależnie od szerokości całej kuchni, liczba palników na płycie gazowej może być różna. Najczęściej wybierane są kuchnie o szerokości 60 cm, a na ich płycie znajdują się cztery palniki. Szersze urządzenia wyposażone są w pięć, lub nawet sześć palników. Dodatkowo, coraz więcej jest modeli z płytą z palnikiem nazywanym podwójną lub potrójną koroną. Nie chodzi tu oczywiście wyłącznie o wielkość palnika, ale przede wszystkim o jego charakterystyczną budowę. Palnik typu potrójna korona składa się z trzech pierścieni, z otworami na gaz. Używając małego garnka wystarczy włączyć tylko środowy, najmniejszy palnik. I podobnie, im większe naczynie, tym więcej pierścieni możemy używać. Jest to świetne rozwiązanie, pozwalające korzystać nawet z wyjątkowo dużych naczyń. Pewnym minusem płyt gazowych jest trudność w precyzyjnej regulacji wielkości płomienia. Z tego powodu, choć gaz jest tani i rachunki za gotowanie na gazie są relatywnie niższe, to jednak sporo energii cieplnej jest po prostu tracone.
Warto pamiętać, że aby oszczędniej gotować na gazie, trzeba:
- gotować pod przykrywką – potrawa szybciej uzyska odpowiednią temperaturę a ciepło nie będzie się tak łatwo ulatniać;
- dobierać wielkość naczynia do wielkości palnika – nie należy stawiać małych naczyń na dużych palnikach. Ciepło z płomieni po prostu ucieka wtedy na boki, tymczasem by potrawa się podgrzewała, płomień powinien trafiać na spód garnka;
- dobierać wielkość płomienia, do wielkości naczynia – zasada, że im większy płomień, tym szybciej coś ugotujemy jest błędna. Nawet stawiając mały garnek na małym palniku, musimy pamiętać, by średnica płomienia była o ok. 30 proc. mniejsza niż średnica garnka.
Inną wadą kuchni gazowych jest niestety dosyć trudne czyszczenie. Aby nie było potrzeby szorowania płyty, trzeba przede wszystkim czyścić ją z odpowiednią regularnością i zawsze wtedy, kiedy uległa zabrudzeniu. Sam tłuszcz czy wykipiałe mleko można właściwie bez trudności usunąć, jednak kiedy są one przypalone, nie jest to już tak łatwe. Nowoczesne płyty gazowe są pokryte specjalnymi emaliami, ułatwiającymi czyszczenie. Wykonane po każdym gotowaniu nie wymaga wielkiego wysiłku. Wykończeniem płyty często jest też stal nierdzewna, ceramika lub nawet szkło. Warto zwrócić też uwagę na ruszt. To, z czego jest wykonany lub też z ilu części się składa. Tu również chodzi o kwestie czyszczenia. Płyty gazowe sterowane są za pomocą pokręteł – niekiedy chowanych. Niektórym płyty gazowe wydają się mniej eleganckie, niż np. najnowsze płyty indukcyjne. Ale trzeba pamiętać, że wybór kolorystyki tych modeli znacznie odbiega już od charakterystycznej bieli. Wielkość kolorów, może przyprawiać niektórych o zawrót głowy. Dzięki temu jednak możliwe jest dokładne dopasowanie kolorystyki do wystroju kuchni.
Płyta elektryczna spotykana jest w trzech typach: jako ceramiczna, indukcyjna oraz płyta z tradycyjnymi, okrągłymi polami grzejnymi, przypominająca wyglądem płytę gazową. Płyty ceramiczne i indukcyjne łatwo jest rozpoznać, ze względu na ich charakterystyczną gładką powierzchnię. Ale uwaga, ich zasada działania jest zupełnie inna. Osobom niewtajemniczonym łatwo jest się pomylić, jeśli sugerują się wyglądem płyt. Najprościej, ich podstawową różnicę opisać można w ten sposób, że płyty indukcyjne, to te, które nie nagrzewają się kiedy są włączona, w przeciwieństwie do ceramicznych, które są gorące a ciepło jest wyczuwalne dłonią z daleka – by sprawdzić, nie trzeba wcale dotykać. Płyty indukcyjne są cenione za wysoką energooszczędność. Nie ulega jednak wątpliwości, że wybór kuchni z taką płytą do spora inwestycja, jednak przy założeniu, że gotuje się przynajmniej dwa-trzy razy w tygodniu (a wielu domach przecież gotuje się codziennie), wydatek szybko się zwróci. Płyty indukcyjne są niezwykle łatwe w obsłudze – na ogół sterowane są dotykowo i mają wyświetlacz. Wielu użytkowników docenia je także za bezpieczeństwo użytkowania, bowiem przez cały proces gotowania, płyta pozostaje chłodna. Ma to też swoje przełożenie na czystość, gdyż nic się nie przypala, a po gotowaniu rozlane potrawy po prostu można przetrzeć wilgotną szmatką. Silnym atutem płyt ceramicznych jest też ich szybkie działanie. Wystarczy kilka chwil a pod ustawionym naczyniem zaczyna się wytwarzać ciepło. Potrawy podgrzewają się błyskawicznie a po skończonej pracy płyta szybko traci ciepło. Wybierając ten typ trzeba liczyć się z koniecznością zakupu odpowiednich garnków, które niestety do tańszych nie należą. Ale – zaznaczmy – jest to inwestycja w wysoką jakość i trwałość. Płyty ceramiczne podczas pracy nagrzewają się do wysokiej temperatury. Niestety tak nagrzewanie, jak i stygnięcie płyty trwa dosyć długo. Aby przystąpić do czyszczenia po zakończonym gotowaniu trzeba odczekać przynajmniej pół godziny, aby powierzchnia była chłodna. Jest to oczywista strata energii cieplnej, co przekłada się na niższe parametry efektywności energetycznej płyty ceramicznej. Mimo to, płyta ceramiczna zużywa stosunkowo miej energii (jednak w porównaniu z indukcyjną jest bardziej energochłonna). Plusem jest nowoczesny, estetyczny wygląd, o który jednak – z powodu możliwości przypalenia jedzenia – trzeba jednak bardziej dbać. Elektryczne płyty tradycyjne spośród płyt elektrycznych mają chyba najmniej plusów. Wolno się nagrzewają, wolno stygną. Aby nie tracić ciepła, garnek musi być ustawiony dokładnie na polu grzewczym. Ponieważ nieco przypominają płyty gazowe, podobnie jest z ich czyszczeniem. Żeliwne pola grzejne z czasem stają się coraz trudniejsze w czyszczeniu. W tym wypadku jednak zaletą jest cena tych płyt. Należą one do najtańszych na rynku. Niestety, cena przekłada się na ich niską efektywność energetyczną.
Płyta kombinowana to rozwiązanie dosyć rzadkie, choć okazuje się niekiedy bardzo przydatne. Docenić je można tam, gdzie np. zdarzają się częste przerwy w dostawach energii. W razie potrzeby zawsze skorzystać można z palników gazowych. Są to też płyty cenione przez zwolenników gotowania na gazie. Zawsze można też wybrać bardziej wydajne palniki elektryczne. Warto wspomnieć, że wydajność gazowych wynosi zaledwie ok. 45 proc. Wysokie zużycie gazu rekompensuje jego niska cena, przez co gotowanie na gazie wydaje się najbardziej ekonomiczne.
Typy piekarników
Z piekarnikiem w kuchence wybór jest niemalże równie skomplikowany co w wypadku płyty. Mamy tu do wyboru piekarnik gazowy oraz elektryczny.
Piekarniki gazowe, o czym wspomnieliśmy już w pierwszej części poświęconej klasyfikacji piekarników, jest dosyć mało funkcjonalny. Tak naprawdę wyposażony jest on w możliwość ogrzewania górnego i dolnego, oraz dolnego lub górnego. Sterowanie parametrami, tak jak w przypadku gazowej płyty jest mało precyzyjne, a efektywność grzewcza takiego piekarnika nie należy do najwyższych. Temperatura rośnie wolno i wolno spada. Mała liczba możliwości takiego piekarnika powoduje spadek zainteresowania kuchniami gazowymi (a zatem też piekarnikami gazowymi).
Piekarniki elektryczne dają użytkownikowi już zdecydowanie więcej. Podstawowymi funkcjami są obecnie grzanie dolne i górne, grzanie dolne, grzanie górne i termoobieg. Coraz częściej spotyka się także piekarniki z funkcją grilla, dzięki którym można przyrządzać pizzę czy zapiekanki bez konieczności rozgrzewania całego piekarnika. Grill z pewnością sprawi, że ser będzie idealnie roztopiony.